02-10-2025

Kunstmatige Intelligentie (AI) is in korte tijd overal om ons heen. Veel ondernemers gebruiken inmiddels tools als ChatGPT of Microsoft Copilot om teksten te schrijven, gegevens te analyseren of processen te versnellen. Toch blijkt uit recent onderzoek van de Kamer van Koophandel dat een groot deel van de Nederlandse ondernemers nog nauwelijks bekend is met de AI Act, de Europese wet die sinds 2024 geldt en vanaf 2026 volledig van kracht wordt. Slechts een kleine groep bereidt zich actief voor, terwijl de gevolgen ook voor kleine bedrijven groot kunnen zijn. De wet geldt namelijk niet alleen voor grote techbedrijven, maar ook voor ondernemers die AI gebruiken. In deze blog leggen we uit wat dit voor jou betekent.

Wat is de AI Act?

De AI Act is de eerste Europese wet die regels stelt aan de ontwikkeling en het gebruik van kunstmatige intelligentie. Het doel: AI veiliger maken, misbruik voorkomen en zorgen dat fundamentele rechten van burgers worden beschermd.

De wet maakt onderscheid tussen vier risiconiveaus:

1. Onaanvaardbaar risico: toepassingen die verboden zijn, bijvoorbeeld systemen die mensen manipuleren of discrimineren.
2. Hoog risico: AI gebruikt in zorg, onderwijs, financiën, beveiliging of bij selectieprocedures. Voor deze toepassingen gelden strenge regels voor transparantie, datakwaliteit en toezicht.
3. Beperkt risico: bijvoorbeeld chatbots of generatieve AI-tools zoals ChatGPT. Hier gelden lichtere verplichtingen, zoals het informeren van gebruikers dat ze met AI te maken hebben.
4. Minimaal risico: de meeste AI-systemen vallen hier onder; er gelden geen specifieke wettelijke eisen, hoewel vrijwillige gedragscodes kunnen helpen.

Voor zzp’ers en mkb’ers zal het vaak gaan om toepassingen met beperkt risico. Toch blijft de ondernemer verantwoordelijk voor correct gebruik. Fouten of onveilig gebruik kunnen leiden tot juridische problemen of reputatieschade.

Digitalisering, automatisering en AI

AI wordt vaak genoemd naast digitalisering en automatisering. Het is goed het verschil te kennen:

• Digitalisering: papieren of handmatige processen vervangen door digitale oplossingen, bijvoorbeeld het bijhouden van administratie in software in plaats van op papier.
• Automatisering: processen automatisch laten uitvoeren door systemen, zoals automatische facturatie of klantcommunicatie via een chatbot.

AI kan hier bovenop leren, voorspellen en beslissingen nemen, waardoor nieuwe verantwoordelijkheden ontstaan en de wetgeving relevant wordt.

Wat kun je als ondernemer doen?

Veel ondernemers weten nog niet of de AI Act voor hen geldt. Dit zijn praktische stappen om voorbereid te zijn:

1. Inventariseer AI-gebruik: welke tools zet je in voor bedrijfsvoering?
2. Beoordeel het risico: valt je toepassing onder hoog risico of beperkt risico?
3. Overleg met leveranciers: vraag hoe hun systemen voldoen aan de AI Act.
4. Wees transparant: informeer klanten en medewerker over het gebruik van AI.
5. Train medewerkers: zorg dat iedereen weet hoe AI veilig en verantwoord wordt gebruikt.

Waarom dit belangrijk is

Ook kleine bedrijven lopen risico’s. AI kan onjuiste, verouderde of zelfs discriminerende resultaten opleveren. Door nu al inzicht te krijgen in het gebruik van AI in je bedrijf en passende maatregelen te nemen, verklein je het risico op juridische problemen, boetes of reputatieschade. Bovendien benut je de voordelen van AI, digitalisering en automatisering effectiever: efficiëntere processen, minder fouten en betere dienstverlening.

Conclusie

De AI Act is geen abstract concept voor grote techbedrijven; het raakt ook het mkb en zzp’ers die AI inzetten. Door nu te inventariseren welke AI-toepassingen je gebruikt, het risico in te schatten en passende maatregelen te nemen, werk je veilig, bewust en toekomstgericht. Zo ben je niet alleen voorbereid op de wet, maar zet je AI slim in om je bedrijf efficiënter en innovatiever te maken.

Neem vooral contact met ons op als je vragen hebt: wij denken graag met je mee.